terimsel sözlük 2

Diş hekimi

Diş hekimi veya Diş doktoru^[1], ağız, diş ve dudaklardan oluşan ağız boşluğu ve çevre dokularının hekimidir , insan sağlığına ilişkin olarak, dişlerin, diş etlerinin ve bunlarla doğrudan bağlantılı olan ağız ve çene dokularının sağlığının korunması, hastalıklarının ve düzensizliklerinin teşhisi ve tedavisi ve rehabilite edilmesi ile ilgili her türlü mesleki faaliyeti icra etmeye yetkilidir.

Eğitim,

Bu mesleği icra etmek isteyen kişiler 5 yıllık bir süreçten oluşan diş hekimliği eğitimi alarak yüksek lisans diplomasına sahip olmalıdır. Bu diploma olmaksızın diş hekimliği yapmak "tebabetin icrası" kanunlarıyla hapis cezası gerektiren bir şarlatanlık suçudur.1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun`un 30.maddesi `Türkiye Cumhuriyeti dahilinde diş hekimliği sanatını icra ve diş tabibi unvanını taşıyabilmek ve bu mesleği icra edebilmek için lisans diplomasının Türkiye`de bulunan üniversitelerin Diş Hekimliği Fakültelerinden almış olması gerekmektedir.

Dişhekiminin diplomasının yabancı bir ülkeden alınmış olması halinde ise diplomanın Yüksek Öğretim Kurulu tarafından, Yurtdışı Yüksekögretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği uyarınca denkliğinin kabul edilmesi ve lisans denklik belgesinin Sağlık Bakanlığı tarafından tescil edilmesi gerekmektedir.

Diş hekimliği fakültesini bitirerek diş hekimliği yapmaya hak kazanan kişi ağız, diş ve çevre dokulara her türlü müdahaleyi yapmaya yetkin kişidir. Bunun yanı sıra 8 uzmanlık dalı olan diş hekimliğinin herhangi bir dalını seçerek yalnızca o dal üzerine hekimlik de yapabilir.

Oral Diagnoz

Diş hekimliğinin, ağız, diş, dişeti ve çevre dokularının hastalık, anormali, gelişim kusurlaraını inceleyen. Teşhis, ve tedavi kriterlerini araştıran dalıdır. Bu dal hastalıkların kesin tanısı için genel tıpta olduğu gibi değişik laboratuvar metotlarından yararlanır. Diş hekimliği radyolojisi de bu dalın altdalarından biridir. Diş hekimliğinde kullanılan değişik röntgen tipleri vardır.

Bunlar:

1. Ağız içi (intraoral),
2. Ağızdışı (extraoral)

olmak üzere iki ana gruba ayrılır.

Oral Diagnoz'da temel bilimsel çalışmalar dört grupta toplanabialar.

1. semptomların tanımı
2. sendromların tanımı
3. tanı metotları
4. tanıya götürecek laboratuvar-radyolojik-patolojik uygulamaların/yöntemlerin tespiti.

Oral Diagnoz verileri her zaman diş hekimliğiyle sınırlı değidir. Ağız içi semptomların bazısı sistemik-genel yaygın, ciddi hastalıkların habercisi-bellirtisi olabilir. Örneğin dişeti kanaması, dişlerle ilgili bir sendromun belirtisi olabildiği gibi lösemi gibi ciddi hastalıkları da belirtisi(semptomu) olabilir.

Ağız kanserleri genel kanser oranları içinde %5'e varan oranda görülür ve erken teşhis için diş hekiminin iyi bir oral diyagnoz bilgisine gereksinimi vardır.

Radyoloji

Radyoloji, x ışınları ve diğer görüntüleme yöntemlerinin tıpta tanı ve tedavi amacıyla kullanılmasıdır. Tanı ve tedavi amacıyla kullanılan yöntemlerden bazıları; ultrason, bilgisayarlı tomografi (CT), manyetik rezonans görüntüleme(MR), nükleer tıp yöntemleri, pozitron emisyon tomografi (PET), mamografi, floroskopi ve X ışını kullanan diğer bazı yöntemler olarak sıralanabilir. Bu yöntemlerin tanı amacıyla kullanımı elde edilen görüntülerden hastalıkların tespitinde yararlanılması şeklinde olurken, tedavi amacıyla kullanımı ise bazı cerrahi işlemlerin görüntüleme yöntemleri sayesinde daha az zararla yapılmasını sağlamalarıdır. Radyoloji iki ana başlığa ayrılır. Bunlar, "Diagnostik Radyoloji" ve "Radyoterapi" dir.

Ortodonti

Ortodonti kelimesi, Yunanca'da ortho düzgün ve odons diş kelimelerinden oluşmaktadır.

Ortodonti anabilim dalı, dişlerin diş kemikleri (alveolar kretler) üzerinde düzgün şekilde yerleşmesi ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen Diş Hekimliğinin bir uzmanlık dalıdır.

Her ne kadar düzgün diş anlamına gelse de, kelime anlamını aşan Ortodonti bölümü, günümüzde sadece dişleri değil, alt ve orta yüz düzensizliklerini de tedavi etmektedir. Ortodonti dalı, alt ve üst çenenin kafa kaidesine ve birbirlerine göre konumunu ve dişlerin ilişkilerini üç boyutlu olarak inceler.

2000'li yıllarda ortodontide yeni gelişen uygulamalarla; birçok tedavi için artık yaş sınırı ortadan kalkmıştır. Yetişkin hastalar için de tedavi seçenekleri olmakla beraber, estetik yaklaşımlarla hasta memnuniyeti ve konforu ön plana alınarak, ortodontik tedaviler başarıyla gerçekleştirilmektedir.

Periodontoloji (Yun. etraf demek olan peri ve diş demek olan odonstan gelir), diş hekimliğinin bir bölümü olup dişleri çevreleyen yumuşak ve sert dokuların anatomi fizyoloji ve histolojisini inceleyen ; bu dokularda meydana gelen hastalıkları araştıran , bu hastalıkların tedavisini ve tedavi sonucu elde edilen sağlığın devamlılığını sağlayan bilim dalıdır. Dişleri çevreleyen bu dokular periodonsiyum ismi altında toplanan, dişeti, alveol kemiği, sement ve periodontal ligamenttir. Periodontolog, periodontoloji alanında ihtisas yapmış diş hekimidir ve eğitiminde diş hekimliği fakültesini bitirdikten sonra periodontoloji alanında doktora yapmıştır.